داشتم از افسانه های ایرانی قصه « چطوری نیشت بزنم» کار مصطفی رحماندوست را می خواندم. به یاد آبا و اجداد افتادم که در مورد مار ضرب المثل ها تعریف کرده اند و برای ما به یادگار مانده است.
می گویند ( ایلانین قویروغون آیاخلاما ) پا روی دم مار نگذار. زن همسایه مان می گفت :« اگر مار دنبالت کرد برای فرار از چنگش راست ندو بلکه مارپیچ بدو. مار راه راست را تند و سریع می دود. مارپیچ بدو که تا او می خواهد به خود بجنبد فاصله زیادی از او داشته باشی.
همچنین می گفت به ناله و التماس مار توجه نکن چون مثل مار قصه رحماندوست بعد از نجات از زیر سنگ رو به هیزم شکن پیر نجات دهنده می کند و می گوید:« من مار خوش خط و خالم ، حالا که خوب شده حالم ، درد ندارم در بدنم ، چطوری نیشت بزنم؟ نیش بزنم به گردنت ؟ یا دست و بازو و تنت؟»
*
6 comments:
سلام شهربانوی عزیز اومدم سلامی کنم خدا مار را نصیب گرگ هم نکنه خیلی بدم میاد از مار ...تازگی یه فیلم دیدم از یه مار بزرگ که همینطور هر لحظه وحشت توی دلم انداخته که اگه یه روزی اینو ببینم وای.....
مار خوش خط و خال...بقدری این موجود زشته که خط و خال قشنگش رو نمیشه دید!ا
مار خوش خط و خال...بقدری این موجود زشته که خط و خال قشنگش رو نمیشه دید!ا
میدانی شهربانوی گرامی که کلمهی مار معادل سلامتی است در بسیاری از زبانها. خودمان مریض را بیمار میگوییم و عربها مار الحیه که حیات همان زندگانی است، مینامند.
این حیوان ترسناک در اکولوژی زمین نقش برجستهای دارد. در سوئد کشتن مار ممنوع است و در هند نیز مدتهاست، مارهایی را که برای ساختن پادزهرشان، شکار میکنند، پس از گرفتن زهر، آنها را به محلی که شکار شدهبود باز میگردانند.
جالب بود
مار نماد مفاهيم دو سويه است، زندگي و مرگ، خير و شر، سود و زيان، خرد و احساسات کور، نيش و نوش، زهر و پادزهر.
به خاطر پوست اندازي الگوي تجديد حيات، زندگي دوباره و رستاخيز است و از آن جا که کشنده است مظهر مرگ و ويراني به شمار مي رود.
معمولا حيواناتي مثل مار، خرگوش و خرس که گاهي پيدايشان مي شود و گاهي هم ناپيدا هستند، نماد زندگي دوباره را مي پذيرند. از اين لحاظ مار با ماه هم در ارتباط است؛ زيرا ماه هم چند روزي در آسمان مشاهده نمي شود و البته هميشه دوباره به آسمان برمي گردد.
در رابطه با پيوند مار و مرگ مي توان اشاره کرد که واژه اوستايي "ميريه" به معني زيانکار و تباه کننده با مار (ميراننده) در سانسکريت برابر است و به ميرانندگي و زيان کاري مار اشاره دارد. گاهي مار مظهر روان مردگان و نياکان هم محسوب مي شود.
مار در تمام جهان بارداري را تداعي مي کند و به عنوان شوهر زنان قلمداد مي شود. در مراسم باروري باستاني نقش مهمي را بازي مي کند و اين امر تا اندازه اي به سبب شباهت اين موجود به آلت تناسلي مرد است. براي مثال مي توان به "پزوزو" يک خداي ديوصفت بابلي – آشوري در هزاره اول پيش از ميلاد اشاره کرد که آلت جنسي مردانه اي با سر مار دارد.
مار از همين طريق و طرق ديگر با زن و زنانگي در ارتباط است. ملازم ايزدان مونث و مادر کبير است. مار را مسئول اساسي هبوط آدم از بهشت مي دانند. در حقيقت به عنوان شيطان، يک نماد عيسوي در رابطه با اين اتفاق به شمار مي رود و به همين سبب نشانه حيله گري و اغواکنندگي است.
در نزد عيلامي ها مار، حافظ آب، خرد و ثروت است. در واقع مار که با چشمان باز مي خوابد نماد هوشياري است. با آب در ارتباط است زيرا غالبا در کنار چشمه سارها و جويبارها ديده مي شود و از همين طريق حافظ آب و گنج به شمار مي رود. نقش مار که به وفور بر کوزه ها و آب دان ها ديده مي شود به ما يادآوري مي کند که مار حافظ آب است و گاهي همين آب بزرگ ترين گنج در بعضي مناطق به شمار مي رود. در فرهنگ عيلامي، نقش دورکننده نيروهاي شيطاني را ايفا مي کند. در واقع مارها در عيلام به مرز خدايي رسيده بودند. مار همچنين با خدايان شفابخش در ارتباط است و در هنر مصري هم به آفرينش مربوط مي شود.
در تمدن هاي مارپرست، مار پي در پي با اسرار حيات، طول عمر و بي مرگي پيوند دارد. در حقيقت در افسانه ها اين مار است که به آب يا گياه حيات مي رسد و حسرت جاودانگي و بي مرگي را به دل آدميزاد مي گذارد. مار با پزشکي و تن درستي هم در ارتباط است و امروزه هم در نماد پزشکي ديده مي شود.
مار علاوه بر اين که با آب در ارتباط است با زمين هم ارتباط دارد. مار را مي بينيم که بر روي زمين مي خزد و کاملا به آن چسبيده است. در افسانه ها چنين آمده که بعد از اين که مار باعث هبوط انسان به زمين شد، خدا نفرينش که تا هميشه بر روي زمين بخزد و به دنبال روزياش باشد. علاوه بر اين، تصوير مارهاي به هم پيچيده شده ظاهرا دلالت بر جفت گيري دارند و به اين مفهوم، منبع الهي باروري بر روي زمين هستند.
نقش مار در تمدن هاي وابسته به کشاورزي هم مشاهده مي شود و گاهي خداي باران و رويش به نقش مار است.
(به نقل از سایت خبرگزاری میراث فرهنگی)
Post a Comment